Post by Admin on Jun 28, 2016 11:03:00 GMT
Apaq xojining dalay lamadin tizlinip medet tilishi
Apaq xoja qeshqeriyidin qoghlap chiqirilghandin kéyin Özining bir nechche shériki bilen qoghlandiliq sepirini bashlap, axiri sériqul (tashqorghan) diki ming tike, köktürk dawinidin afghanistan tewesige éship, shu yili 9- ayda bedexshan shehirige bériwalghan. Xuddi «tezkire bir yaran» da körsitilgendek: «... Bu zat bedexshan diyarida xudayi musapir, xodayi sahil ...» bolup qalghan. Yeni bedexshanda hem tilep, hem «du'a» qilip yeydighan xudayi gadaylardin bolup kün ötküzüsh halitige chüshüp qalghan. Miladi 1676- yilghiche bedexshanni chöridep keshmir, rejidan, waxan, perghane, kasan, ili, tibet, hirat qatarliq jaylarda du'a koyluq bilen sopiliq qilip yürüp, axiri 1677- yili küzde üch hemrahi bilen shinjangning jungghariye qismida shu chaghda yashighan torghuwut mongghul qebilisining 27- xopusi (lamasi) shing jing xopuning dalayni tawap qilghuchi hemrahlirigha qoshulup, tibetning lxasa shehirige bérip, ming teslikte shularning terkibiy hésabidin dalay lama 5 (esli ismi dobidon sérin jambol lama) ning qobul qilishigha muyesser bolghan. «Borqum ewliya» dégen qolyazmining «soqichi arxon» dégen babida yézilishiche: apaq xoja dalay ibadetxanisigha on qérin - on charek sériq yagh alghach kirip, budqa bash urghan, düm yétip du'a qilghan. Lamaning peshlirini söyüp, iteklirige tawap qilip, yighlap medet tiligen. Démek, bu zatni ulugh tengri ene shu chaghda öz qudriti bilen bu xil rezil qilmishqa duchar qilip, jahanning issiq - soghuqlirida qiynap, japa - musheqqetning achchiq - chüchüklirige uchritip, ahu nadametning laylirigha yumulutup, pushayman ochaqlirida köydürüp, xarliq we étibarsizliqning kochilirida aylandurup yürüp, axirida uni islam dinining eng esheddiy düshmenlirige küchüklip bash qoyidighan, xelq, millet we islam dinigha asiyliq qilidighan tarixiy xa'in, leniti insan, dewzixi musulman derijisige chüshürüp qoyghanliqida shek yoqtur. Xuddi it öz igisini «xoda» dep bilgendek, apaq xojimu dalay lamani birdinbir qutquzghuchi ewliya süpitide tonup, isma'il xan üstidin derdini tökken, erz qilghan hem uningdin isma'il xan hakimiyiti (qeshqeriye uyghur xanliqi) ni aghdurup tashlashqa herbiy yardem bérishni iltija qilghan. Bu toghrisida «tarixiy nadiriye» de mundaq yézilidu: «... Men musulmanlar pirqisining xojisidurmen. Yarkind, kashghir méning murit - muxlislirimdur. Hala biraw kélip mendin soyup élip méni qoghlap chiqardiler. Sizdin tileydurmenki, kishi buyrup méning yurtumni
Apaq xoja qeshqeriyidin qoghlap chiqirilghandin kéyin Özining bir nechche shériki bilen qoghlandiliq sepirini bashlap, axiri sériqul (tashqorghan) diki ming tike, köktürk dawinidin afghanistan tewesige éship, shu yili 9- ayda bedexshan shehirige bériwalghan. Xuddi «tezkire bir yaran» da körsitilgendek: «... Bu zat bedexshan diyarida xudayi musapir, xodayi sahil ...» bolup qalghan. Yeni bedexshanda hem tilep, hem «du'a» qilip yeydighan xudayi gadaylardin bolup kün ötküzüsh halitige chüshüp qalghan. Miladi 1676- yilghiche bedexshanni chöridep keshmir, rejidan, waxan, perghane, kasan, ili, tibet, hirat qatarliq jaylarda du'a koyluq bilen sopiliq qilip yürüp, axiri 1677- yili küzde üch hemrahi bilen shinjangning jungghariye qismida shu chaghda yashighan torghuwut mongghul qebilisining 27- xopusi (lamasi) shing jing xopuning dalayni tawap qilghuchi hemrahlirigha qoshulup, tibetning lxasa shehirige bérip, ming teslikte shularning terkibiy hésabidin dalay lama 5 (esli ismi dobidon sérin jambol lama) ning qobul qilishigha muyesser bolghan. «Borqum ewliya» dégen qolyazmining «soqichi arxon» dégen babida yézilishiche: apaq xoja dalay ibadetxanisigha on qérin - on charek sériq yagh alghach kirip, budqa bash urghan, düm yétip du'a qilghan. Lamaning peshlirini söyüp, iteklirige tawap qilip, yighlap medet tiligen. Démek, bu zatni ulugh tengri ene shu chaghda öz qudriti bilen bu xil rezil qilmishqa duchar qilip, jahanning issiq - soghuqlirida qiynap, japa - musheqqetning achchiq - chüchüklirige uchritip, ahu nadametning laylirigha yumulutup, pushayman ochaqlirida köydürüp, xarliq we étibarsizliqning kochilirida aylandurup yürüp, axirida uni islam dinining eng esheddiy düshmenlirige küchüklip bash qoyidighan, xelq, millet we islam dinigha asiyliq qilidighan tarixiy xa'in, leniti insan, dewzixi musulman derijisige chüshürüp qoyghanliqida shek yoqtur. Xuddi it öz igisini «xoda» dep bilgendek, apaq xojimu dalay lamani birdinbir qutquzghuchi ewliya süpitide tonup, isma'il xan üstidin derdini tökken, erz qilghan hem uningdin isma'il xan hakimiyiti (qeshqeriye uyghur xanliqi) ni aghdurup tashlashqa herbiy yardem bérishni iltija qilghan. Bu toghrisida «tarixiy nadiriye» de mundaq yézilidu: «... Men musulmanlar pirqisining xojisidurmen. Yarkind, kashghir méning murit - muxlislirimdur. Hala biraw kélip mendin soyup élip méni qoghlap chiqardiler. Sizdin tileydurmenki, kishi buyrup méning yurtumni